Dişlerde ortaya çıkan kırılma, çatlama ya da kısmi çürümelerin tedavisinde sıklıkla diş dolguları tercih edilir. Diş dolgusu yapılırken farklı malzemeler dolgu için kullanılabilir. Altın, kompozit dolgu, inley – onley porselen dolgu ve amalgam dolgular kişi özelinde yapılan değerlendirmeler sonucunda tercih edilebilir.
Bütün bu dolgu malzemeleri hakkında çeşitli görüşler mevcut olmakla birlikte özellikle amalgam dolgu sıklıkla tartışılır. Amalgam dolgu zararlı mıdır? Amalgam dolgu zehirleyebilir mi? Siyah dolgu mu beyaz dolgu mu? sorularının yanıtlarını hep birlikte inceleyelim.
Amalgam Dolgu Nedir? Amalgam Dolgu Zararlı Mıdır?
Amalgam dolgular; cıva, kalay, çinko, gümüş ve bakırdan yapılır. %50’si cıvadan oluşan amalgam dolgular dayanıklı bir dolgu malzemesi elde edilmesi için bütün metallerin birbirine bağlanmasını sağlayan benzeri olmayan özelliklere sahiptir. Amalgam dolgular boşlukların doldurulması ve çürüyen dişlerin tedavi edilmesi için kullanılır.
Metal amalgam dolgular, diş rengindeki beyaz dolgular yeni standart haline gelmeden önce çok uzun bir süredir çürük ve hasar görmüş dişlerin onarımında kullanılıyordu. Metal amalgam dolgular günümüzde hala seçenek olmayı sürdürüyor. Fakat pek çok hasta beyaz kompozit dolguların doğal görünümünü tercih ettiği için kullanım sıklığı giderek azalmaktadır.
Metal dolgularda toksik cıva varlığı ile bunun sağlık ve çevre üzerindeki etkileri konusunda bazı endişeler olduğu için bazı kişiler metal amalgam dolguların diş rengindeki dolgular ile değiştirilmesini tercih ederler. Fakat amalgam dolguların içeriği cıva miktarı sağlık problemlerine neden olabilecek düzeyde olmadığı için güvenli olarak kabul edilirler.
Beyaz Dolgu Nedir?
Diş kompoziti olarak da bilinen beyaz dolgular, dişteki boşlukların doldurulmasında kullanılan diş rengindeki kompozit reçinelerdir. Diş yüzeyine bağlanan silika ve dimetilglioksim gibi plastik ve dolgu maddelerinin karışımından üretilirler. Dişler ile aynı renkte oldukları ve fark edilmedikleri için estetik açıdan avantajlıdırlar.
Dişe doğru şekilde tutunacak bir yapıda oldukları için dişi kırılan hastalarda, dişin şeklinin yeniden kazandırılması için etkili bir yöntemdir. Fakat amalgam dolgulara oranla dayanıklılıkları daha düşüktür. Beyaz dolgularda, tekrarlayan çürüme olarak da bilinen dolgunun altında yeniden oyukların oluşması riski daha fazladır.
Siyah ve beyaz dolgulara alternatif olarak inley ve onley tercih edilebilir.
Dişlerdeki genellikle küçük boşluklar dolgulara, daha derin çürükler ya da kapatılması gereken daha büyük kırıklar kuronlar ile tedavi edilebilir. Bazı durumlarda dolgu yeterli gelmezken kuron da fazla olabilir. Bu tür durumlarda inley ve onley porselen dolgu tercih edilebilir. İnleyler çürümüş ya da zarar görmüş dişin çiğneme yüzeyine kalıplanarak yerleştirilir.
Onleyler ise dişin uç kısımlarının yani ısırma yüzeylerinin çürüdüğü ya da zarar gördüğü durumlarda kullanılır. Inley ve onleyler, seramik ya da kompozit reçineden üretilebilirler.
Diş dolgularında tercih edilebilecek yöntemlerin hepsinin kendine göre avantajları ve dezavantajları vardır. Aynı zamanda da kullanım alanları vardır. Bu sebeple hastanın ihtiyacı değerlendirildikten sonra yapılacak uygulama kişi özelinde en etkili sonucun alınacağı şekilde belirlenmelidir.
