Tadı ve gevrekliği bir yana besin içeriği bakımından da çok zengin olan havucun, pek çok tıp uzmanı tarafından da hayat kurtaran ilk 100 bitki içerisinde yer aldığı bilinmektedir. Peki ya havucu bu kadar önemli kılan nedir? Haydi gelin hep birlikte inceleyelim.
Havuç denilince akla ilk gelen gözlerdir. Onu göz sağlığında etken kılan madde ise Beta-Karoten fitokimyasaldır. Yaşlılarda sıkça görülen katarakta ve göz bozukluklarına (makula dejenerasyonu) karşı koruyucu olduğu artık bilinmektedir. Ancak son yıllarda artan kanser hastalıklarına karşı da koruma sağladığı gözlemlenmiştir.
Kansere karşı önemli bir fitokimyasal olan ve ispatlanmış Beta-Karoten en çok havucun içinde bol miktarda bulunur. Günlük Beta-Karoten ihtiyacını orta boy havuçtan neredeyse 2 kat alabilirsiniz.
Sadece Beta-Karoten değil, havuçta B vitaminleri, C vitamini, E vitamini ve K vitamini; minerallerden kalsiyum, demir, bakır, magnezyum, potasyum ve selenyum bulunur. Bağırsaklar için de önemli miktarda lif bulunur. Havuç ciddi bir antioksidandır.
ABD’nin resmi gıda bakanlığı olan U.S Food and Drug Administration (FDA) tarafından yapılan bir araştırmada günde 2 adet havuç yenildiğinde, kolesterol seviyelerinde yüzde 20 düşme gerçekleştiğini açıkladı. Bunun sebebi olarak da havucun içindeki lif zenginliği ile kötü kolesterolü dengelediği bildirildi.
Neden Havuç Yenilmeli?
Kalp Hastalıkları
Farklı alanlarda yapılan araştırmaların çoğu yüksek karotenoit kürlerinin kalp hastalıkları riskini azalttığını göstermektedir. Önde gelen sağlık dergilerinden birinde yayımlanan bir araştırmaya göre 1300 kişiyi kapsayan deneylerin sonunda, yaşlı insanların her gün bir porsiyon havuç tüketmesi sonucunda kalp rahatsızlıkları riskinin yüzde altmış azaldığı gözlemlenmiştir.
Kanser
Karotenoit yüklemesi menopoz öncesi göğüs kanseri riskini yüzde yirmi oranında düşürmektedir. Aynı şekilde idrar yolları, boyun, prostat, kolon, gırtlak ve yemek borusu kanserlerinde yüzde elli oranında azalma gözlemlenmiştir. İnsanlar üzerinde yapılan araştırmalar günde bir adet havuç alınmasını öneren diyetlerin bile akciğer kanseri riskini yarı yarıya indirdiğini göstermiştir.
Diyabet
İnsanlar üzerinde yapılan araştırmalar karotenoitçe zengin besinlerin tüketiminin ensülini daha etkin kıldığını ve bu şekilde kanda bulunan glikoz oranının kontrol edilmesine yardımcı olduğunu göstermiştir.
Havuçlar, içerisindeki karotenoidler kan şekeri regülasyonu için de iyidir.
Bağışıklık Sistemi
Havuç, bağışıklık sistemini güçlendirmek için içinde antiseptik ve antibakteriyel yeteneğe sahiptir. Yalnızca bu değil, beyaz kan hücrelerinin aktivitesini uyaran ve insan bağışıklık sistemindeki en önemli elementlerden biri olan zengin bir C vitamini kaynağıdır.
Sindirim
Sindirim dostu sebzeler grubuna giren havuçta, pek çok sebzede olduğu gibi, köklerinde önemli miktarda diyet lifi bulunur. Lif, sindirim sağlığının korunmasında en önemli unsurlardan biridir. Lifler, dışkıya sindirim yolu boyunca düzgün bir şekilde geçmesine yardımcı olur. Peristaltik hareketi ve gastrik sıvıların salgılanmasını uyarır. Bunun aksi durumunda kabızlık gibi sorunlar görülür. Kabızlık, kolon ve mide kanserinden korunmak için havuç tüketilmelidir.
Lifler aynı zamanda damarlarda biriken kolesterolün atılmasında yardımcı olarak kalp sağlığına da etki eder.
Göz
A vitamini eksikliği, düşük ışıklarda etkisini gösterir. Genelde biz buna gece körlüğü deriz. Havucun A vitamini açısından zengin olması nedeni ile görme yeteneğini geliştirmek ve gece körlüğünün yaşlandıkça gelişmesini engeller. Beta-Karoten, görüşü özellikle gece görüşünü korumakta yardımcı bir özelliğe sahiptir. Beta-Karotenin güçlü antioksidan etkisi, ilerideki yaşlarda körlüğe sebep olabilecek san nokta hastalığına ve kataraktın ilerlemesine karşı koruyucu özelliği vardır.
Makula Dejenerasyonu, yaşlılar için ciddi bir göz hastalığıdır. Araştırmalar, en fazla Beta-Karoten tüketenlerin, an az tüketenlerle karşılaştırıldığına makula dejenerasyonunun yüzde 40 daha az riskli olduğunu saptadı. Aynı zamanda Beta Karoten enzimatik reaksiyon yolu ile kendisini, A vitamini öncüsü gibi bir pro vitamine çevirebilir. Bu sebeple havuç gözler için gerçekten de bulunmaz bir nimettir diyebiliriz.
Ağız Sağlığı
Havucun içerisinde bulunan organik bileşikler iyi bir mineral ve iyi bir antioksidandır. Bu fitokimyasallar diş etlerini uyarır ve fazla tükürük salgılanmasını sağlar. Tükürük alkali bir maddedir ve sık sık kavite, ağız kokusu ve diğer ağız sağlığı risklerine yol açabilen bakteriler ve yabancı cisimler ile savaşır.
