Edebiyatta Türk Kahvesi

Kitaplara, şiirlere ve şarkılara duygusu geçen Türk kahvesi, bütün duygularıyla eserlere konu olmuş ve olmaya da devam ediyor.

Kahve Eşliğinde Şiirler

Her şiirde farklı bir duyguyla ifade edilen Türk kahvesi, her şairin dilinde de kendine özgün bir yer bulmuştur. Yalnızlığı, aşkı, umudu anlatan Türk kahvesi şiirleri, eminiz ki Türk kahvesi eşliğinde yazılmıştır. 

Edip Cansever’inde dediği gibi sosyalleşmenin ilk adımıdır bu cümleler: “Bir yanım insanlı kahve / dünyalar dolusuydu yanım” 

Ne güzel anlatmıştır, kahveyle kitap okumanın duygusunu Metin Altıok: “Tenha bir eylül bahçesinde / Bir bardak konyak, kitap ve kahve”

Yaşama sevinciyle kahveyi birleştiren Cahit Sıtkı Tarancı’nın da eklediği gibi: “Allah’a şükür karnım tok / Elimi uzatsam kahve fincanı dudaklarımdır.”

Ve aşkı tanımlayan Murat Mungan: “Neden yıllar sonra bir araya getiremiyor bizi / Hüzün, şefkat, incelik ve bir kahve fincan” 

Kahve Eşliğinde Kitaplar

Edebiyatımızda kahveler, tabii ki şiirler gibi birçok kitaba da konu olmuşlardır. Birçok yazarın kaleme aldığı kitaplarda, kahvenin çeşitli yönlerini de okuyanlarına aktarmış.

Sohbeti, yalnızlığı, aşkı ve daha birçok duyguyu anlatan bu kitapların birkaçı şu şekilde sıralanabilir: Haydi Gel Bir Kahve İçelim, Kırk Yıllık Hatırın Kitabı, Topraktan Fincana, Derince’nin Kahvesi…

Kahve Eşliğinde Şarkılar

Türk kahvesi sadece şiir ve kitaplara değil, elbette ki duygusu olan her şeye konu olmuştur. Şarkılarda da çeşitli duyguların işlendiği düşünülürse, Türk kahvesiyle de ilgili şarkı sözü yazıldığını düşünülebilir. Şarkılara geçmişten günümüze konu olan Türk kahvesi, dinleyicisine birçok duyguyu da hatırlatabilir. Kahvenin yer aldığı şarkılar, aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Muazzez Ersoy – Bir Fincan Kahve Olsam
• Sezen Aksu – Bir Acı Kahvenin

• Aşkın Nur Yengi – Kahve Bahane
• Burcu Güneş – Kahve Telvesi
• Grup Mp3 – Orta Şekerli Kahve
• Ezginin Günlüğü – Fincana Kahve Koydum

• Secaattin Tanyerli – Türk Kahvesi
• Zakkum – Bir Kahve Olsun 
• Taladro – Kahve 

Kahve Eşliğinde Filmler

Türk kahvesinin o muhteşem tadı ve kokusu, tabii ki filmlerde de vazgeçilmezler arasında bulunuyor. Her film veya dizi izlemeye başladığımızda mutlaka bir fincan Türk kahvesini de yanımıza alıyoruz. Böylelikle hem kahveyi içerken ağzımız tatlanıyor hem de filme kapılıp gidiyoruz. 

Filmlerde, elbette Türk kahveleri de konu edinmiş. Özellikle 2 farklı ödül alan Bir Fincan Türk Kahvesi filmi, 2013 yılında büyük ilgi gördü. Bir kısa film olan Bir Fincan Türk Kahvesi, Nazlı Eda Noyan ile Dağhan Celayir’in yönetmenliğinde çekildi. 8 dakika olan filmde; yaşlı bir kadın fincanında ki Türk kahvesini yudumlarken, geçmiş fotoğraflara bakıyor ve hayatının bütün duygularını o anlarda tekrar yaşıyor. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Ulusal Film ödülüne 2014 yılında layık görülürken, yine aynı yılda Valladolid Film Festivali’nde En İyi Yabancı Film ödülünü aldı. 

A Cup of Turkish Coffee Trailer / BİR FİNCAN TÜRK KAHVESİ FRAGMAN from girlsawthesea / nazlı eda noyan on Vimeo.

Türk Kahvesinin Çözülemeyen Sırları

Türk kahvesinin yapılışı, diğer kahvelere göre farklıdır. Önce öğütülen, daha sonra kısık ateşte pişirilen Türk kahvesinin enfes lezzeti çözülemeyen sırlar arasındadır. Özellikle Osmanlı zamanında yapılan kahveleri içen kahve severler, onların tadının daha başka olduğunu söyler. Evimizde kahveyi öğütme imkanımız olmasa da günümüzde birçok evde Türk kahvesi severek tüketiliyor. 

Damakta tadının hiç bitmediğini gören kahve severler, kahveyi de her gün en az bir tane olacak şekilde tüketiyorlar. 

Türk Kahvesinin Faydaları

Osmanlı döneminde Türk kahvesinin sıklıkla tüketilmesinin nedenlerinden biri de vücuda olan faydasıdır. Özellikle Türk kahvesinin baş ağrılarına iyi geldiği daha Osmanlı dönemlerinde keşfedilmiş ve bilinçli bir şekilde tüketilmeye başlanmıştır. Tabii ki Türk kahvesinin faydaları zaman geçtikçe bilimsel olarak da kanıtlanmış ve hatta günde bir ya da iki fincan içilmesi doktorlar tarafından önerilmiştir.

Türk kahvesinin faydaları arasında dikkat arttırmasıyla bilinir. Özellikle dikkat eksikliği olan kişiler için sabahları sade olarak bir fincan Türk kahvesinin tüketilmesi öneriliyor. Bunun dışında Türk kahvesinin, yapılan araştırmalar sayesinde Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azalttığı da görülüyor. 

Spor yapan kişilerinde günlük listelerinde Türk kahvesi bulunuyor. Sade yani şekersiz Türk kahvesi, diyet ve spor yapanların yağ yakması için diyetisyenler tarafından sıklıkla öneriliyor. Ayrıca günde bir fincan tüketilen Türk kahvesi, karaciğer yağlanmasını da önlüyor. Karaciğer yağlanması bulunan kişilere de hastalığın ilerlememesi için mutlaka Türk kahvesi önerilmektedir.

Türk kahvesinin vücuda olan faydaları

Türk kahvesinin vücuda olan faydaları saymakla bitmez. Bu nedenle Türk kahvesinin bilinen diğer yararlarını maddeler halinde sizlerle paylaşıyoruz. İşte Türk kahvesinin bilinen diğer faydaları:

• Günde bir fincan içilen Türk kahvesi, kolesterolü dengede tutar ve dalgalanmaları önler.
• Baş ağrısı, eklem ağrısı ve diğer vücuttaki tüm ağrılar için şifa olan Türk kahvesi, ağrı kesici yerine önerilir.
• Günde bir veya iki fincan olacak şekilde tüketilen Türk kahvesi, kalp hastalıklarını da azaltır.
• İçerisinde antioksidan bulunduğu için kanser hastalıklarını da büyük oranda önler.
• Her gün düzenli olarak içilen Türk kahvesi, ileri de şeker hastalığına yakalanmayı engeller.
• Yapılan araştırmalara göre özellikle kadınlarda safra taşı oluşumunu engeller. 

UNESCO Miras Listesinde!

Türk yetkililer, Türk kahvesinin UNESCO miras listesine alınması için başvuruda bulundu. 2013 yılında Bakü’de “Türk Kahvesi ve Geleneği” UNESCO’nun Somut Olmayan Mirasın Korunması Hükümetlerarası Komitesi’nde değerlendirildi. Değerlendirildikten hemen sonra Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’nde yerini almayı başardı. 

Günümüzde Türk Kahvesi

Türk kahvesinin günümüzde birçok çeşidi bulunur. Menengiç Türk Kahvesi, Dibek Türk Kahvesi, Kumda Türk Kahvesi, Süvari Türk Kahvesi, Dibek Türk kahvesi gibi daha birçok çeşidi sayılabilir.

Günümüzde birçok çeşidiyle, lezzetle tüketilen Türk kahvesi özellikle arkadaşlarıyla sosyalleşen birçok gencin de tercihi olduğu görülüyor. Kahvehane ya da kafe gibi mekanlarda sıklıkla masaya Türk kahvesi de sosyalleşmek için isteniyor. 

Sosyalleşmek için tüketilen Türk kahvesinin yanında, kültürümüzden günümüze gelen muhteşem bir söz: Gönül ne kahve ister ne kahvehane, gönül sohbet ister kahve bahane. Sohbetlerin kahveyle tatlandığı ve nice dostlukların kurulduğu masalarda, günümüzde de Türk kahvesi eşlik etmeye devam ediyor.