Cildi aşırı derecede yıpratarak yara oluşumuna sebep olmak ve bir de üstüne üstlük o yaraları sürekli olarak yolarak ve kanatarak ciltte hasarlar oluşturma rahatsızlığına dermatilomani adı verilir. Haydi gelin detaylara geçelim.
İnternational OCD Foundation verilerine göre her 20 kişiden 1’i dermatilomaniden mustariptir. Bir diğer adıyla cilt yolma hastalığı, kişiyi hem mental hem de fiziksel olarak etkilemektedir.
Eğer daha önce herhangi bir yara ya da sivilceyi yolduysanız, bunun bir nebze de olsa tuhaf bir şekilde rahatlatıcı hissettirdiğini düşünmüşsünüzdür. Fakat sürekli olarak yara ve sivilceleri sıkma isteği duymak, yolmak ya da kanatmak işleri ciddi bir boyuta taşıyabilir.
Dermatilomani, obsesif kompulsif hastalıkla bağdaştırılmıştır ve mental hastalıklar dalında yer almaktadır. Psikolog Terri Bacow “Dermatilomani, kişinin kendi cildini yolması sonucunda ciltte kızarıklık, yaralar veya lezyonlar meydana gelmesidir.” şeklinde tanımlıyor. Bu hastalıktan şikayetçi olan kişiler saatler boyunca bir bölgeye odaklanarak o bölgeyi yolabilir ve çoğu zaman yaptıklarının farkında bile olmazlar.
Dermatilomani rahatsızlığının kişinin hayatında sosyal anksiyete ve sıkıntıya neden olarak sosyalleşme planlarını iptal etmeye ve vücudunu hep gizlemeye kadar çarpıcı etkileri olabilir.
Dermatilomani de tıpkı saç yolma kompülsiyonu (trikotilomani), tırnak yeme alışkanlığı, saplantılı şekilde burun karıştırma ve dudak ya da yanak ısırma gibi vücut odaklı tekrarlanan bir davranış bozukluğudur. Bu davranışlar kompülsiftir ve kontrol edilmesi çok zordur. Bu hastalıklardan şikayetçi olan kişiler pek çok zaman “rahatlamak” için bu davranışları sergiler ve devam ederler.
Bacow, bu rahatsızlığa sahip olan insanların genel olarak depresyon, anksiyete ve yeme bozukluğu gibi psikiyatrik durumları olduğuna dikkat çekiyor.
Bacow sözlerine “Stres yaşandığında ve stresli durumlarda daha da kötüleşebilir ya da şiddetli hale gelebilir. Aynı zamanda birkaç aylığına tamamen iyileşmişsiniz gibi yok olabilir ve ortada hiçbir sebep yokken tekrarlayabilir.” şeklinde devam ediyor.
“Bu bir mental sağlık rahatsızlığı olarak sınıflandırılıyor çünkü hem duygu hem de dürtü kontrolü bu işin bir parçası.” Daha önce de bahsettiğimiz gibi, kişinin cildini yolması stres ve anksiyeteli durumlarda ona daha iyi hissettirebilir. Fakat bu durum kişiyi suç, üzüntü ve daha da yoğun anksiyete döngüsüne sokar.
En iyi tedavi yöntemi ise bilişsel davranışçı terapidir. Bu, hastaların sağlıksız alışkanlıklarını bırakmasına yardımcı olabilecek bir tür terapidir. Bu davranışların yerini alacak daha sağlıklı ve yardımcı alternatifler de vardır. Örneğin stres topu sıkmak ya da yolmanın önüne geçmek için eldiven giymek gibi.
Bacow: “Davranışın altında yatan his ve düşünceleri de bulmak önemlidir. Bu davranışı sergileyerek ne bulmayı umuyorsunuz? Stresle başa çıkmak mı, sıkıntıyı azaltmak mı, kendinizi uyarmak mı?”
Durumunuzun ciddiyetine göre doktorunuz sizi ilaç desteği alabilmeniz için psikiyatriste de yönlendirebilir.
Anti-depresan gibi ilaçlar obsesif düşünceleri ve kompülsif davranışları azaltmakta etkilidir.
